Bijwerkingen
Zoals elk geneesmiddel kan ook Lemtrada® bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. De belangrijkste bijwerkingen van Lemtrada® (alemtuzumab) kunnen verdeeld worden in drie categorieën:
- Infusiegerelateerde reacties
- Infecties
- Auto-immuunziekten
Tijdens de behandeling krijg je medicatie om het risico op eventuele bijwerkingen tijdens de infusie te verlagen. Om op de juiste manier te kunnen reageren als er toch bijwerkingen optreden tijdens de infusie, is het belangrijk dat je goed aangeeft hoe je je voelt gedurende de infusie en tot tenminste 2 uur na de infusie in de gaten gehouden wordt. Na de behandeling is het belangrijk dat je je maandelijks laat controleren. Alleen op die manier kunnen bijwerkingen tijdig ontdekt en behandeld worden.
Uitleg van mogelijke bijwerkingen
Alle geneesmiddelen kunnen bijwerkingen veroorzaken, en Lemtrada®vormt hierop geen uitzondering.
Het is belangrijk om bijwerkingen te herkennen en deze op tijd te melden bij je arts of verpleegkundige. Er kunnen bijwerkingen ontstaan tijdens de infusie, kort na de infusie, maar ook jaren na de laatste toediening van Lemtrada®. Het is heel belangrijk dat je blijft doorgaan met de maandelijkse controles (ook als je je goed voelt). Bovendien kunnen deze aandoeningen zelfs nog tenminste na 4 jaar optreden; daarom moet je blijven letten op tekenen en symptomen, zelfs nadat je niet langer maandelijkse bloed- en urineonderzoeken hoeft te ondergaan. Hoe sneller de bijwerkingen ontdekt worden, hoe effectiever deze behandeld kunnen worden.(1)
- Luchtweginfecties, zoals verkoudheid en ontsteking van de neusbijholten
- Urineweginfecties
- Herpesinfecties
- Oorinfectie
- Influenza
- Bronchitis
- Longontsteking
- Orale (in de mond) of vaginale schimmelinfectie
- Gordelroos
- Koortsblaas
- Gezwollen of vergrote lymfeklieren
- Herpes zoster infecties
- Tandinfecties
- Koorts en/of koude rillingen
- Gezwollen lymfeklieren
- Blauwe plekken
- Huiduitslag
- Moeite met ademhalen, hoesten, piepende ademhaling, pijn op de borst of benauwdheid en het ophoesten van bloed (kunnen worden veroorzaakt door pneumonitis (ontsteking van het longweefsel))
- Verworven hemofilie A (een bloedingsstoornis)
- Idiopathische trombocytopenische purpura (ITP, een bloedziekte veroorzaakt door een laag aantal bloedplaatjes)
- Nieraandoeningen (zoals het Goodpasture syndroom)
- Schildklieraandoeningen
- Ontstekingen van de lever
- Hemofagocytaire lymfohistiocytose (Ontsteking door te veel activatie van witte bloedcellen)
- Andere auto-immuunziekten van de rode bloedcellen of witte bloedcellen
- Trombotische trombocytopenische purpura (TTP) (een bloedstollingsstoornis)
- Sarcoïdose (een immuunsysteemaandoening)
- Auto-immuunencefalitis (een ontsteking van de hersenen)
- Ziekte van Still op volwassen leeftijd (AOSD)
- Spontane blauwe plekken, bloedneuzen, pijnlijke of gezwollen gewrichten, andere soorten bloeding
- Bloeding uit een snijwond die langer duurt dan normaal
- Kleine verspreide vlekjes op de huid die rood, roze of paars zijn
- Snel blauwe plekken krijgen
- Bloeding door een snijwond die moeilijker te stoppen is dan normaal
- Menstruaties die heviger of langer zijn of vaker voorkomen dan normaal. Ook bloedingen tussen menstruaties kunnen een symptoom van ITP zijn.
- Een bloedneus of bloeding van het tandvlees terwijl je daar eerder geen last van had of die langer duurt dan normaal
- Bloed ophoesten
- Bloed in de urine: de urine kan rood of theekleurig zijn.
- Gezwollen benen of voeten
- Ophoesten van bloed
- Te veel zweten
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Zwelling van de ogen
- Last hebben van een zenuwachtig gevoel
- Snelle hartslag
- Onverklaarbare gewichtstoename
- Het koud hebben
- Vermoeidheid die steeds erger wordt
- Verstopping terwijl je daar eerder geen last van had
- Ontsteking van de lever
- Onverklaarbare misselijkheid, overgeven, buikpijn en/of zwelling van de buik, vermoeidheid, verlies van eetlust
- Gele huid en ogen en/of donkere urine, of sneller dan normaal een bloeding of blauwe plekken krijgen
- Trombotische trombocytopenische purpura (TTP)
- Sarcoïdose
- Auto-immuunencefalitis (een hersenaandoening waarbij het afweersysteem van uw lichaam een rol speelt) kan zich voordoen na toediening van Lemtrada ®.
- Ziekte van Still op volwassen leeftijd (AOSD)
- Te blijven doorgaan met de maandelijkse onderzoeken (ook als je je goed voelt).
- Alert te blijven op klachten en symptomen, zelfs nadat je niet langer maandelijkse bloed- en urineonderzoeken hoeft te ondergaan.
- Door met een vriend(in) of familielid te praten, kunnen angstgevoelens verlicht worden en wordt je eraan herinnerd dat je er niet alleen voorstaat. Je kunt je MS-verpleegkundige ook vragen naar MS-organisaties. Wellicht vind je het fijn om andere mensen te ontmoeten die dezelfde gevoelens hebben.
- Je kunt een gevoel van controle krijgen door vooruit te plannen en – zo goed mogelijk – te weten wat de weg die vóór je ligt in petto heeft wanneer je besluit om met een behandeling te starten. Het kan nuttig zijn om met je arts te praten en met anderen die hetzelfde besluitvormingsproces hebben doorgemaakt. Als jij en je arts samen besluiten om met een behandeling te starten, kan het opstellen van een paar plannen voor de korte termijn helpen.
- Je arts en MS-verpleegkundige zijn er om te helpen, en zij kunnen je zo nodig doorverwijzen naar een andere deskundige.
De meeste mensen ervaren tijdens of tot 24 uur na het infuus reacties op het infuus. De meeste reacties zijn licht van aard, maar ernstige reacties kunnen voorkomen. In enkele gevallen kunnen allergische reacties voorkomen.
De meest voorkomende reacties zijn veranderingen in de hartslag, hoofdpijn, huiduitslag, huiduitslag over het lichaam, koorts, netelroos, rillingen, jeuk, rood worden van het gezicht en de hals, vermoeidheid en misselijkheid. Uw arts zal u medicatie voorschrijven voorafgaand aan de behandelingskuur om deze reacties te verminderen.
Sommige mensen hadden ernstige of levensbedreigende bijwerkingen na een Lemtrada®-infusie, waaronder bloeding in de longen, hartaanval, beroerte of scheurtjes in bloedvaten die de hersenen bevoorraden. In de meeste gevallen traden deze bijwerkingen op binnen 1-3 dagen na de infusie. Uw arts zal daarom uw vitale functies, inclusief bloeddruk, controleren, voor de infusie, gedurende de infusie en tot 2 uur na de infusie.
Roep meteen medische hulp in als je één van de volgende verschijnselen hebt:
• Moeilijk ademen
• Bloed ophoesten
• Pijn op de borst
• Gezicht dat gaat hangen
• Plotse ernstige hoofdpijn
• Zwakheid aan een kant van het lichaam
• Problemen met praten
• Nekpijn
(1)
Mensen die met Lemtrada® behandeld worden, lopen meer risico op infecties. De meeste infecties zijn licht van aard, maar ernstige infecties kunnen voorkomen.
Infecties die zeer vaak voorkomen (bij meer dan 1 op de 10 mensen die met Lemtrada® behandeld worden) zijn:
Andere infecties die vaak voorkomen (bij minder dan 1 op de 10 mensen die met Lemtrada® behandeld worden) zijn onder andere:
De volgende verschijnselen kunnen wijzen op een ernstige infectie, neem meteen contact op met je arts wanneer je één van de verschijnselen van een infectie opmerkt:
(1)
Behandeling met Lemtrada® kan het risico op auto-immuunziekten vergroten. Dit zijn ziekten waarbij je immuunsysteem onbedoeld je eigen lichaam aanvalt. De auto-immuunziekten kunnen zich vele jaren na behandeling met Lemtrada® voordoen. Om die reden moet tot tenminste 4 jaar na de laatste infusie regelmatig bloed- en urineonderzoeken worden uitgevoerd. De onderzoeken zijn ook nodig als je je goed voelt en je MS-symptomen onder controle zijn. Je moet zelf op bepaalde symptomen letten. Bovendien kunnen deze aandoeningen zelfs nog na 4 jaar optreden; daarom moet je blijven letten op tekenen en symptomen, zelfs nadat je niet langer maandelijkse bloed- en urinetests hoeft te ondergaan.
Bepaalde ziekten die zijn waargenomen bij MS-patiënten die werden behandeld met Lemtrada® zijn:
Vervorwen hemofilie A
Vervorwen hemofilie is een bloedingsstoornis veroorzaakt door antilichamen die werken tegen factor VIII (een eiwit dat nodig is voor de normale stolling van het bloed)
De klachten van verworden hemofilie A zijn onder andere:
Idiopathische Trombocytopenische Purpura (ITP-bloedingsstoornissen)
ITP is een bloedstollingsstoornis die kan ontstaan als je te weinig bloedplaatjes in je lichaam hebt. ITP kan ervoor zorgen dat je snel of veel blauwe plekken krijgt. Ook kan het ernstige bloedingen veroorzaken. Als de stoornis ontdekt wordt, kan deze behandeld worden. Wordt de stoornis niet behandeld, dan kan dat zorgen voor ernstige gezondheidsproblemen. Als je één van de symptomen herkent die hieronder beschreven staan, neem dan zo snel mogelijk contact op met jouw arts. Kun je hem of haar niet bereiken, zoek dan meteen andere medische hulp.
De volgende klachten en symptomen kunnen wijzen op ITP:
Neem meteen contact op met je arts als je een of meer van deze klachten of symptomen ervaart. Als je je arts niet kunt bereiken, moet je meteen andere medische hulp inschakelen.
Nieraandoeningen (zoals het syndroom van Goodpasture)
Het Goodpasture syndroom is een zeldzame aandoening die zorgt voor een ontsteking van de kleine bloedvaatjes in de nieren en longen. Als deze ziekte niet behandeld wordt, kan dat nierfalen veroorzaken. Daarvoor is chronische dialyse of een transplantatie nodig.
De volgende klachten en symptomen kunnen wijzen op nieraandoeningen:
Neem meteen contact op met je arts als je een of meer van deze klachten of symptomen ervaart. Als je je arts niet kunt bereiken, moet je meteen andere medische hulp inschakelen.
Schildklieraandoeningen
Lemtrada® kan verschillende typen schildklieraandoeningen veroorzaken. Zo kan de schildklier overactief worden en te veel hormonen produceren. Dit wordt ook wel hyperthyroïdie genoemd. Het kan ook dat de schildklier juist traag gaat werken en daardoor niet genoeg hormonen produceert. Dit wordt hypothyroïdie genoemd.
Als je een schildklieraandoening ontwikkelt, is het heel belangrijk dat je hiervoor op de juiste wijze behandeld wordt, vooral als je zwanger wordt nadat je behandeld bent met alemtuzumab. Wanneer je een onbehandelde schildklieraandoening heeft kan deze schade toebrengen aan het (ongeboren) kind.
Als je zwanger wordt na de behandeling met Lemtrada® moet je hier speciaal voor worden behandeld. Jouw arts kan hier meer informatie en advies over geven.
De klachten en symptomen van een overactieve schildklier zijn onder andere:
De klachten en symptomen van een traag werkende schildklier zijn onder andere:
Auto-immuun hepatitis
Sommige patiënten ontwikkelden een ontsteking van de lever, ook wel auto-immuun hepatitis genoemd,
De klachten en symptomen van een ontsteking van de lever zijn onder andere:
Ontsteking door te veel activatie van witte bloedcellen (Hemofagocytaire lymfohistiocytosen of HLH)
Behandeling met Lemtrada® kan het risico op een overmatige activatie van witte bloedcellen geassocieerd met ontsteking (hemofagocytaire lymfohistiocytose) verhogen, wat dodelijk kan zijn als het niet vroeg herkend en behandeld wordt.
De klachten en symptomen van HLH zijn onder andere:
Onverklaarbare hoge koorts, zware hoofdpijn, een stijve nek, vergroting van lymfeklieren, een gele huid of huiduitslag.
Andere auto-immuunziekten
Patiënten krijgen soms te maken met auto-immuunziekten van de rode bloedcellen of witte bloedcellen.
Er kan met Lemtrada® een bloedstollingsstoornis optreden, deze heet trombotische trombocytopenische purpura (TTP). Er kunnen zich bloedstolsels vormen in de bloedvaten in het hele lichaam.
De klachten en symptomen van TTP zijn onder andere:
Blauwe plekken op de huid of in de mond, geel worden van de huid en ogen en/of donkergekleurde urine, lage hoeveelheid urine, rode puntvormige stippen met of zonder onverklaarbare extreme vermoeidheid, zeer bleke huid, koorts, snelle hartslag of kortademigheid, hoofdpijn, spraakveranderingen, verwarring, coma, beroerte, epileptische aanval, buikpijn, misselijkheid, braken of diarree, veranderingen in het gezichtsvermogen, aanhoudende symptomen door laag bloedsuikergehalte.
Er zijn meldingen gedaan van een immuunsysteemaandoening (sarcoïdose) bij patiënten die met Lemtrada® werden behandeld. Mogelijke symptomen zijn aanhoudende droge hoest, kortademigheid, pijn op de borst, koorts, zwelling van de lymfeknopen, gewichtsverlies, huiduitslag en wazig zien.
Klachten en symptomen van deze aandoening zijn o.a: gedragsveranderingen en/of veranderingen in uw geestelijke toestand, problemen met het kortetermijngeheugen of aanvallen van epilepsie. De klachten kunnen op een MS-terugval lijken.
Klachten en symptomen kunnen zijn: AOSD is een zeldzame aandoening die ontsteking van meerdere organen kan veroorzaken, met verschillende klachten zoals koorts hoger dan 39 °C die meer dan 1 week duurt, pijn, stijfheid met of zonder zwelling in meerdere gewrichten en/of huiduitslag.
Herken je één of meer klachten of symptomen van bovenstaande auto-immuunaandoeningen, neem dan zo snel mogelijk contact op met jouw arts om dit te melden. Als je jouw eigen arts niet kunt bereiken, zorg dan dat je alle bijwerkingen meldt aan een andere arts of de spoedeisende hulp bij een ziekenhuis bij jou in de buurt. Het is belangrijk dat je tegen iedereen die jou behandelt zegt dat je met Lemtrada® behandeld wordt. Laat hen ook de patiëntenwaarschuwingskaart zien. Op die manier kunnen ze je de juiste zorg bieden.
Meer informatie over deze bijwerkingen, inclusief de symptomen die je kunt ervaren en wat je kunt doen wanneer deze zich voordoen vind je in de bijsluiter. Verdere informatie staat beschreven op de patiëntenwaarschuwingskaart en in de handleiding voor patiënten die je van jouw arts of verpleegkundige ontvangen hebt. Neem bij twijfel direct contact op met je behandelend arts. (1)
Neem direct contact op met de arts om deze symptomen te melden. Als je eigen arts niet beschikbaar is, neem dan contact op met het ziekenhuis bij je in de buurt en laat daar de Patiëntenwaarschuwingskaart zien, zodat ze weten dat je met Lemtrada® behandeld bent.
Een vroege opsporing en diagnose van auto-immuunaandoeningen geven de beste kans op verbetering en/of herstel. Het is daarom heel belangrijk om:
(1)
Er zijn nog andere bijwerkingen mogelijk, je kunt hierover meer lezen in de bijsluiter van Lemtrada®. Belangrijk is dat je het altijd aan je neuroloog of MS verpleegkundige laat weten als je klachten krijgt die nieuw of anders zijn.(1)
Op de patiëntenwaarschuwingskaart en de handleiding voor patiënten tref je meer details over mogelijke bijwerkingen en waar je op moet letten. In de bijsluiter kun je ook meer informatie vinden. Deze bevat een volledige lijst met alle bijwerkingen. Heb je vragen of twijfels over bijwerkingen, ook al staan deze niet in de bijsluiter? Neem dan contact op met jouw arts.
Praten is goed!
Je hoeft niet bang te zijn dat je ‘domme’ vragen stelt aan jouw arts of MS-verpleegkundige als je ergens onzeker over bent. Zij zijn er om jou te helpen, gerust te stellen en informatie te geven. Als je iets niet zeker weet, kun je beter vragen stellen. Het gaat erom dat het voor jou duidelijk is!
Je bent uniek!
Bijwerkingen zijn voor iedereen anders. Het kan handig zijn om met andere mensen te praten over hun ervaringen met MS, maar vergeet niet dat de ervaringen van iemand anders misschien niet gelijk zijn aan jouw eigen ervaringen. Het hoeft dus niet dat jij de bijwerkingen krijgt die iemand anders heeft. Je kunt er in ieder geval voor zorgen dat je op de hoogte bent door het lezen van de informatie die je van jouw arts gekregen hebt. En probeer jouw verwachting van de behandeling niet te baseren op de ervaringen van anderen.
Omgaan met gevoelens van angst
Als je met iets nieuws in je leven begint, horen gevoelens van angst daar gewoon bij. Dat geldt ook voor een nieuwe behandeling.
Je kunt een paar van de volgende ideeën uitproberen. Deze kunnen je het gevoel geven dat je meer controle over de situatie hebt. Of je er nu over denkt om voor de behandeling met Lemtrada® te kiezen, op het punt staat om met infusies te beginnen of al bezig bent met controles en zelfonderzoeken.
(2)
MAT-NL-2100810 v3.0 - 052023