Wat is MS?
Ongeveer 2,8 miljoen mensen wereldwijd hebben multiple sclerose (MS) (cijfers: september 2020). Omdat MS voor iedereen anders is, is niet te zeggen welke invloed de aandoening op jouw leven zal hebben.
Wel weten we dat MS een neurologische aandoening is die de zenuwen in je centraal zenuwstelsel (CZS) aantast. Je CZS bestaat uit je hersenen en je ruggenmerg.
Het centraal zenuwstelsel is de controlekamer van je lichaam. Vanaf hier worden de meeste functies van je lichaam aangestuurd, van ademhalen tot geheugen. De cellen in je CZS die dit allemaal mogelijk maken heten neuronen (ook wel zenuwcellen genoemd).
- MS veroorzaakt schade aan je CZS en vertraagt de signalen die langs de zenuwbanen lopen.
- Symptomen lopen uiteen van problemen met mobiliteit tot problemen met cognitie, zicht en extreme vermoeidheid. Dit zijn maar een paar voorbeelden.
- MS Atlas by MSIF: Atlas-3rd-Edition-Epidemiology-report-EN-updated-30-9-20.pdf (msif.org). Laatst bekeken: februari 2022.
- Central Nervous System (CNS). Available at: https://www.mstrust.org.uk/a-z/central-nervous-system-cns. Laatst bekeken: februari 2022.
- What is myelin? Available at: https://www.nationalmssociety.org/What-is-MS/Definition-of-MS/Myelin. Laatst bekeken: februari 2022.
- Kamm C et al. Eur Neurol. 2014; 72(3-4): 132-41. Available at: Multiple sclerosis: current knowledge and future outlook - PubMed (nih.gov) Laatst bekeken: februari 2022.
- Hersh C, Fox RJ. Multiple sclerosis. Available at: http://www.clevelandclinicmeded.com/medicalpubs/diseasemanagement/neurology/multiple_sclerosis/ Laatst bekeken: februari 2022.
- Glossary. Available at: https://www.nationalmssociety.org/Glossary#P. Laatst bekeken: februari 2022.
- Giovanni G et al. Brain health: time matters in multiple sclerosis. Available at: https://www.msbrainhealth.org/report. Laatst bekeken: februari 2022.
- Mapping multiple sclerosis around the world. Available at: https://www.msif.org/wp-content/uploads/2014/09/Atlas-of-MS.pdf. Laatst bekeken: februari 2022.
- Emotional and cognitive changes. Available at: https://www.msif.org/about-ms/symptoms-of-ms/cognition-and-emotional-changes/. Laatst bekeken: februari 2022.
Normaal gesproken zorgt je immuunsysteem voor weerstand tegen bacteriën, virussen en andere vreemde stoffen die je lichaam binnenkomen. We weten nog niet precies waarom MS je immuunsysteem verandert. Als je MS hebt, valt je immuunsysteem de gezonde cellen in je CZS aan.
Door deze abnormale reactie, ontstaat er letsel aan het vettige laagje dat rondom je zenuwcellen ligt, het zogeheten myeline.
Het laagje myeline zorgt er normaal gesproken voor dat signalen heel snel langs je zenuwcellen gestuurd worden. Dit slimme berichtensysteem is verantwoordelijk voor iedere beweging die je maakt en ieder gevoel en iedere gedachte die je hebt.
Maar als de myeline beschadigd is door MS, wordt dat signaal vertraagd. Je kunt het vergelijken met elektrische kabels waar geen kunststof bekleding omheen zit. De schade heeft effect op al die belangrijke berichten (of zenuwimpulsen) die de onderdelen van het lichaam vertellen wat ze moeten doen.
Wanneer de myeline om de zenuwen helemaal verdwenen is, kunnen signalen helemaal geblokkeerd raken. Dit betekent dat berichten tussen je hersenen en de rest van je lichaam onderbroken worden. Deze onderbrekingen zorgen voor de verschillende symptomen die bij MS kunnen voorkomen. Het is ook de reden waarom MS-symptomen zo onvoorspelbaar zijn. Je weet niet welke berichten er last van hebben.
Op onderstaande afbeelding zie je hoe de signalen verstoord kunnen raken bij MS:
Gebieden in het centraal zenuwstelsel waar de myeline beschadigd of verdwenen is, noemen we laesies of plaques. Of je wel of niet symptomen ervaart, hangt af van de locatie van de laesie. Als je bijvoorbeeld een laesie hebt in je optische zenuw, dan kun je problemen met je gezichtsvermogen krijgen.
Andere laesies kunnen lang onopgemerkt blijven. Die noemen we stille laesies. Alleen met een speciale medische beeldvormingstechniek, Magnetic Resonance Imaging (MRI), zijn deze in je zenuwstelsel zichtbaar.
Omdat je centraal zenuwstelsel bijna alles wat je lichaam doet aanstuurt, kun je als je MS hebt heel veel verschillende symptomen ervaren. Vergeet niet dat iedereen die MS heeft anders is en daarom ook andere symptomen heeft. Het is erg onwaarschijnlijk dat je te maken krijgt met alle symptomen die hieronder staan beschreven.
Lichamelijke symptomen kunnen zijn:
MAT-NL-2101206 V2.0 - 022022